maandag 25 maart 2013

De Palmpaas-stok.


Een soort van spijt heb ik.
Ik heb in een vorige blog gezegd dat ik jullie op de hoogte zou houden van alle gebruiken rond Palmpasen.
En eigenlijk, met het lopen van die optocht vrijdag en de Palmzondag gisteren ben ik alweer verder.
Staan er alweer nieuwe activiteiten op het programma.
Maar ja.....ik heb het gezegd. En dus doe ik het ook.
Behalve het bovenstaande, kom ik er  niet uit en kom ik er ook niet helemaal achter.
Wat is nu de symboliek achter de Palmpaasstok?
Ik vind van alles op verschillende sites, maar niets is eenduidig.
Goed, ik vertel jullie wat ik ervan weet en onthouden heb.

De Palmpaasstok zou je als een heidens symbool kunnen zien. In vroeger tijden ging men met fakkels en takken rond de akkers om zegen te vragen, een goed jaar, vruchtbare grond en een goede oogst.
In de kerkelijke traditie zou je het als kruis kunnen zien waaraan Jezus gekruisigd is. Maar niet alle Palmpaasstokken hebben de vorm van een kruis.Het kan ook een stok met een rond rad zijn of een gaffelvormige stok. Eigenlijk is dat per streek verschillend.

De cirkel die je op het kruis kunt maken zou symbool staan voor de zon, of voor de eenheid.....zonder begin of eind. Het wiel van het leven.

De stok wordt omwikkeld met gekleurd papier.
Rood voor het bloed (in sommige streken worden er alleen rode propjes op de stok geplakt), wit voor de reinheid of de verrijzenis uit de dood en groen voor het nieuwe leven.....maar dat doet lang niet iedereen.

Het haantje zou voor het begin van de nieuwe dag kunnen staan, maar ook voor het verhaal waarin Jezus zijn dood voorziet en de trouw van zijn volgelingen in twijfel trekt. Hij zegt tegen Petrus: 'Voordat de haan drie maal kraait zul je drie keer gezegd hebben dat je mij niet kent'. Petrus ontkent dat, maar het gebeurt wel.
En het haantje is van brooddeeg gemaakt. Heidens gezien staat het voor kiemkracht en groei en in de kerkelijke traditie staat het voor het laatste avondmaal dat Jezus had met zijn discipelen.

De eieren staan natuurlijk voor het nieuwe leven en het gedroogde fruit? Is dat nu iets van de Vrijeschool?
Ik weet dat ik als kind ook wel een optocht liep met een ketting van schuimpjes.......
De kinderen krijgen bij ons 2 chocolade-eieren in hun netje. Ik las dat het er soms 12 zijn, de 12 discipelen van Jezus. Dat hadden ze vast leuk gevonden.

Buxus wordt ook veel gebruikt, of in het midden op het kruis, of in de staart van het haantje.Nieuw leven, de lente of als vervanging van de Palmtak, waarmee Jezus welkom werd geheten in Jeruzalem (Hosanna....)

Meestal lopen kleuters met een stok met een rond hoepeltje. Juist omdat het kruissymbool nog niet bij die leeftijd past. Daarnaast is het bij ons zo dat moslim-kinderen ook niet met een kruis lopen. De Koran spreekt niet over de kruisiging. In hun geloof is het anders gegaan. Jezus is gestorven en naar Allah gegaan, maar niet gekruisigd. Zij lopen mee, zingen mee, maar hebben een stok met een hoepeltje. Waarom dat ene kind een andere stok heeft weten de kinderen niet, het is gewoon zo. Ergens in de hoogste klas zullen we het daar vast eens over hebben.









Een ding is zeker.....de kinderen vinden het heerlijk om hùn Palmpaasstok te maken. In mijn planning denk ik dat dat we er een uur mee bezig zijn, maar de kinderen kunnen er de hele ochtend mee vullen. Gelukkig hadden we al eerder geregen en de broodjes gebakken en waren we dan toch op tijd  klaar voor de optocht.
Wat je merkt is dat kleuters en eerste klassers nog helemaal opgaan in het lopen met hun stok. We hebben er vorig jaar  over gesproken tot welke leeftijd je nu een optocht loopt. Wij hebben de grens bij klas 3 gelegd en nu weet ik weer waarom: er werd veel gegeten en eigenlijk te weinig gezongen. Klas 4 en 5 stond ons ergens aan de route met een hele grote Palmpaasstok  toe te zingen en klas 6 zorgde ervoor dat we veilig de straat konden oversteken.
De kinderen vonden het fijn zo met iets van henzelf rond te lopen en zelf te mogen bepalen wanneer er wat gegeten werd.......en die symboliek? Natuurlijk vragen sommige kinderen er naar en spreken we daarover, maar voor hen is het toch voornamelijk een vrolijke zing- en snoep-optocht en dat is het natuurlijk ook.



2 opmerkingen:

  1. Wat een volledig verhaal!
    En wat was het vreemd dat het zó ijzig koud was... een beetje meer voorjaarsgevoel draagt toch ook bij aan het 'palmpaasgebeuren'

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Mooi en interessant om er over te lezen. Ik voeg er nog een paasstok aan toe. Die in Markelo wordt gemaakt van de top van een den. Bij het berichtje van zaterdag kun je het zien. Je zou een boek/blog kunnen vullen met al die verschillende paasstokken. Groetjes,

    BeantwoordenVerwijderen