Over talenten en begaafdheid.

Vandaag de dag is er veel te doen over hoogbegaafde kinderen. Ik erken werkelijk wel dat er kinderen zijn die uitdaging vragen, een specifieke opdracht die prikkelt en dat er ook kinderen zijn die zelf willen onderzoeken en ondervinden.
In mijn klas voelt het  als maatwerk. Geen (begaafd) kind is hetzelfde en geen ouder gaat op dezelfde manier met zijn of haar kind om. De een wil perse dat zijn/haar kind aan zijn/ haar trekken komt op intellectueel gebied, de ander vindt het belangrijk dat een kind zich redt in het sociale omdat ze heus geloven dat dat intellectuele stuk later meer dan goedgemaakt zal worden.
Er zijn ouders die thuis veel voorwerken, voor structureren, helpen en in banen leiden. Dan krijg ik werkstukken waarvan ik denk: 'Dit is werkelijk niet het werk van het kind zelf.' En er zijn ook kinderen die bovengemiddeld slim zijn en nooit iets extra's vragen. Of die niet kunnen samenwerken, terwijl het andere kind dat juist wel kan......Het is een ingewikkelde materie om kinderen aan elkaar te koppelen, soms basisvaardigheden te eisen en soms, vol vertrouwen, het leerproces los te laten.

Beweeg-slim

Er is dus veel te doen over hoogbegaafde kinderen en regelmatig wordt er in programma's over hen gesproken. En...laten we niet vergeten dat die man die onlangs van zijn fiets stuiterde het tot zijn paradepaardje heeft verheven: de excellente leerling.
Afgelopen zomer zag ik in het Vondelpark Micha Wertheim. Hij vertelde over zijn telefoon die niet deed waarvoor hij bedoeld was. Hij deed de meest simpele dingen als bellen gewoon niet.
En dus toog hij naar een specialist en na onderzoek vertelde hij  dat zijn telefoon hoogbegaafd was.
Dat hij daar niet op ingesteld was, maar toch wel trots  was. Zijn telefoon....hoogbegaafd.
Maar ja, bellen deed hij niet. En dus had hij nu allerlei ingewikkelde apps toegevoegd in de hoop dat zijn telefoon daardoor uitgedaagd werd en ook die simpele dingen als bellen weer gewoon ging doen.
Ik heb daar verschrikkelijk om moeten lachen.

Muziek-slim

Laat ik voorop stellen dat ik meerdere kinderen in de klas heb waarvan ik denk dat zij over talenten beschikken die ik werkelijk niet heb. Talenten die volop in ontwikkeling zijn en mijn kwaliteiten soms nu al voorbij schieten.
Moeten deze kinderen in een apart groepje? Moeten zij zich bezighouden met aparte onderwerpen en bij tijd en wijle de klas uit? Ik zeg jullie eerlijk, ik heb daar grote vraagtekens bij. Daarbij is elk kind anders. Als ik de 'begaafde'kinderen bij elkaar zou zetten, zou dat tot mislukken gedoemd zijn. Er is een kleine betweter, een sociaal begaafd kind en een intense luiaard......die stimuleren elkaar niet, maar lopen stuk op elkaar.

Taal-slim

Ik huldig in mijn klas altijd het idee dat een kind dat iets wil weten, altijd de juiste vraag moet stellen.
Dat is volgens mij de essentie. Dat een kind in staat is, dat wat hij wil weten te vatten in een goede vraag.
Het kan niet zo zijn dat de omgeving doorlopend in de weer is om uitdaging te bieden. Gaandeweg moet een kind leren om de juiste vragen te stellen.
Zo was er eens een kind dat vroeg: 'Juf, ik wil zo graag weten hoe elektriciteit werkt'. En dus liet ik een ander kind, dat met zijn opa altijd bezig was met het bouwen van radio's enzo, zijn proefjesdoos over licht meenemen. Batterijen, lampjes, snoertjes en knopjes. Samen liet ik ze op de gang uitzoeken hoe het nu zat. Opgetogen kwamen ze beiden terug in de klas. 'Nu snap ik het juf' zei de een. Het andere kind was heel trots en staat sindsdien te boek als de technicus. Allebei gehoord en allebei gezien. Allebei blij en voor mij eigenlijk geen extra werk.

Ontdek-slim

Vandaag waren we aan het borduren. Een meisje stond naast me met een gespannen draad en vertelde me dat ze met een strak gespannen draad een toon kon maken. Ze liet het me horen en naast haar stond een ander kind. 'Stel nu, dat ik een hogere toon wil horen, moet mijn draad dan langer of korter? ' vroeg ik.Zij dacht dat die draad dan langer moest zijn, terwijl het andere kind vertelde dat het bij een piano niet zo is. Dat een langere snaar een lagere toon geeft. En dus liet ik ze naar beneden lopen, de vleugel openen om te kijken
hoe het nu precies zit. Volmaakt tevreden kwamen ze beiden terug. Ze wisten wie er gelijk had gehad. Maar omdat het hier over kinderen met talenten gaat was ik niet tevreden. 'Kunnen jullie samen niet een instrument maken waar ik die tonen kan horen? vroeg ik. 'Iets waar je een liedje op kan spelen?' vroeg een van de kinderen enthousiast. Ja, dat bedoelde ik. Zomaar spontaan was er een idee geboren. 'Dat is net iets voor mijn vader', riep een van de twee. Hm, daar was ik al bang voor. 'Ja, maar jouw vader zit niet bij mij in de klas. Ik wil dat jullie dat samen uitvinden'.
Als juf hoef je niet alles te weten, alles te plannen en alles voor te bereiden. Je moet wakker zijn voor het moment. Voelen waar de kansen liggen.Je moet kunnen luisteren tussen de regels door en experimenten aangaan waarvan je de uitkomst niet kan overzien.  Dat hoeft niet elke dag. Je bent ook maar een mens. En experimenten mogen mislukken.
Is dat een talent? Ik denk het wel. Ieder mens heeft talenten...........je moet ze alleen prikkelen, kietelen, stimuleren en op het juiste moment wekken.....

Eh.......ook slim.

Ik spreek niet graag over hoogbegaafdheid in mijn klas. Ook niet daarbuiten. Ik spreek graag over talenten of slimheden (zou dat een goed Nederlands woord zijn?).
En talenten heeft elk kind. Soms moet je op zoek, maar vaak ook kunnen kinderen hun eigen talenten benoemen.
Sommige kinderen zijn 'beweeg-slim' of 'muziek-slim'. 'Reken-slim' of taal-slim'. Er zijn ook kinderen die  'speel-slim' en 'luister-slim' zijn. En als je ergens slim in bent, mag je ook rustig hulp vragen bij iets dat jij nog moeilijk vindt. Die goede rekenaar heeft soms verdomd veel moeite om lekker mee te spelen op het plein.
In mijn vorige klas hingen er een tijdje aanbiedingen aan tafels. 'Teken-les aangeboden' of 'rekenhulp' stond daar dan op.


Een trotse juf ben ik dan. Voel mijn eigen talent. En er is niets mooiers dan je eigen talent ontdekken. Om het vervolgens ruimhartig te delen met de wereld. Want die wereld is er. En daar heb je het mee te doen. Met al je talenten en al je tekortkomingen......

Dat is nu eenmaal zo.